ΚΑΘΑΡΙΣΤΡΙΑ ΣΤΟ ΧΡΗΜΑΤΙΣΤΗΡΙΟ
Η ενοικίαση εργαζομένων είναι η πλέον ραγδαία αναπτυσσόμενη μορφή απασχόλησης την τελευταία 20ετία στην Ευρώπη και στην Ελλάδα νομιμοποιήθηκε με τον Νόμο 2956/2001 ο οποίος καθορίζει το καθεστώς λειτουργίας των Εταιρειών Προσωρινής Απασχόλησης. Στο πλαίσιο αυτό σήμερα στην Ελλάδα λειτουργούν περισσότερες από 40 εταιρείες, καθαρά δουλεμπορικού χαρακτήρα, καθώς προσλαμβάνουν με μισθούς πείνας (400 ή 500 ευρώ) ανέργους τους οποίους νοικιάζουν σε τρίτους. Περισσότεροι από 50.000 εργαζόμενοι δουλεύουν σήμερα με καθεστώς υπ-ενοικίασης, ενώ όλες οι εκτιμήσεις κάνουν λόγω για διπλασιασμό των εργαζομένων με αυτό το καθεστώς εντός του 2009, λόγω της οικονομικής κρίσης.
15.000 στην καθαριότητα
Σήμερα με καθεστώς ενοικίασης εργάζονται χιλιάδες εργαζόμενοι στην Εθνική Τράπεζα, η οποία ήταν η πρώτη διδάξασα προχωρώντας με τη μορφή θυγατρικών εταιρειών σε αυτή τη μορφή απασχόλησης από το 2001. Ακολουθούν όλες οι μεγάλες επιχειρήσεις του λεγόμενου ευρύτερου δημόσιου τομέα, όπως είναι η Ολυμπιακή, ο ΟΤΕ , τα ΕΛΤΑ και βέβαια οι ιδιωτικές τράπεζες, τα σούπερ - μάρκετ, τα φαστ φουντ, βενζινάδικα και τα πολυκαταστήματα. Εκεί όμως που ο δανεισμός εργαζομένων, έχει αρχίσει να αποτελεί πρότυπο εργασιακό καθεστώς είναι τα ξενοδοχεία και οι τουριστικές μονάδες, στις οποίες οι εταιρείες δανείζουν ακόμα και εισαγόμενο (αλλοδαπό) υπό εκπαίδευση προσωπικό!
Στις ΔΕΚΟ το εγχείρημα εκσυγχρονισμού που ξεκίνησε στα μέσα της δεκαετίας του '90 είχε ως αποτέλεσμα διάφορες υπηρεσίες, όπως η καθαριότητα, η φύλαξη κτιρίων και οι εξωτερικές εργασίες, να εκχωρούνται σε δουλεμπορικές εταιρείες οι οποίες με τη σειρά τους δανείζουν προσωπικό σε αυτές τις επιχειρήσεις. Μόνο στην καθαριότητα των κτιρίων των δημοσίων επιχειρήσεων και υπηρεσιών, υπολογίζεται ότι δουλεύει το μεγαλύτερο μέρος από τις 15.000 γυναίκες καθαρίστριες που εργάζονται με καθεστώς δανεισμού.
2.000 στον ΟΤΕ
Δύο θυγατρικές εταιρείες του ΟΤΕ, η Oteplus και η Hellas Com, διαχειρίζονται τους περίπου 2.000 εργαζόμενους που εργάζονται στον Οργανισμό με καθεστώς ενοικίασης. Συγκεκριμένα περίπου 1.600 εργαζόμενοι πλαισιώνουν διοικητικές και τεχνικές υπηρεσίες του Οργανισμού και εργάζονται δίπλα σε υπαλλήλους πλήρους απασχόλησης, παρέχοντας την ίδια εργασία. Περίπου σε 500 υπολογίζονται οι δανεικοί που εργάζονται στα callcenter του Οργανισμού και στις ειδικές τηλεφωνικές υπηρεσίες 11880, 134 και 121.
3.000 στις τράπεζες
Οι "νοικιασμένοι" στις τράπεζες υπολογίζονται αυτή τη στιγμή σε 3.000 και αντιπροσωπεύουν περισσότερο από το 5% του συνόλου των εργαζόμενων. Πρόκειται για εργαζόμενους που εργάζονται δίπλα σε "κανονικούς" τραπεζοϋπαλλήλους με μισθούς που δεν ξεπερνούν τα 500 - 600 ευρώ, χωρίς ασφαλιστική κάλυψη και αυξήσεις στους μισθούς τους. Αξίζει να σημειωθεί ότι περισσότεροι από 1.000 "νοικιασμένοι" απολύθηκαν το τελευταίο 6μηνο (μόνο 500 τέτοιες απολύσεις σημειώθηκαν στην Eurobank) γιατί οι εργολαβίες εταιρείες δεν ανανέωσαν τις συμβάσεις τους, καθώς οι τράπεζες ξεκίνησαν από τα μέσα του 2008 όχι απλώς να περιορίζουν τις κινήσεις τους, όπως το άνοιγμα νέων δικτύων και καταστημάτων, αλλά και να ενοποιούν καταστήματα που βρίσκονται στην ίδια ευρύτερη περιοχή.
5.000 "νοικιασμένοι" σε ξενοδοχεία πέντε αστέρων!
Ένας τομέας που ανθεί το καθεστώς ενοικίασης είναι ο τουρισμός. Σύμφωνα με στοιχεία των εργαζομένων στον κλάδο περισσότερες από 15 εταιρείες δανείζουν σε μεγάλες και ακριβές ξενοδοχειακές μονάδες της χώρας ...φθηνούς μαγείρους, σερβιτόρους, καμαριέρες, λαντζέρηδες, γκρουμ. Το "νοικιασμένο" προσωπικό με ημερομίσθιο 35-40 ευρώ εργάζεται τους μήνες αιχμής από 12 έως 16 ώρες την ημέρα και με ρεπό κάθε δέκα ημέρες!
Γιάννης Κουζής: Πότε έχουμε ενοικίαση και πότε εργολαβία
ΓΙΑΝΝΗΣ ΚΟΥΖΗΣ
Πολλοί συγχέουν το καθεστώς ενοικίασης εργαζομένων, με τις εργολαβίες, επισημαίνει ο καθηγητής του Πάντειου Πανεπιστημίου και επιστημονικός συνεργάτης του ΙΝΕ/ΓΣΕΕ-ΑΔΕΔΥ, Γιάννης Κουζής. Όπως σημειώνει, "θα πρέπει να διευκρινίσουμε, ότι πρώτον οι εργολαβίες αφορούν στην ανάληψη μέρους του συνολικού έργου ή της συνολικής λειτουργίας της επιχείρησης από άλλη επιχείρηση. Παράδειγμα έργο καθαρισμού ή φύλαξης, ή λειτουργία του λογιστηρίου κ.ά.
Δανεισμός ή ενοικίαση εργαζομένων υπάρχει υπό δύο έννοιες, και οι δύο όμως αφορούν εργαζόμενο, δηλαδή φυσικό πρόσωπο και όχι νομικό πρόσωπο, δηλαδή επιχείρηση, όπως η εργολαβία. Για να γίνουμε πιο συγκεκριμένοι, όταν έχουμε δανεισμό, εννοούμε δανεισμό εργαζομένων, ενώ στην εργολαβία έχουμε δανεισμό υπηρεσιών από επιχείρηση. Ως προς τις δύο μορφές δανεισμού εργαζομένων, έχουμε πρώτον τον κατ' επάγγελμα ή κατ' επιχείρηση δανεισμό (Ν.2965/2001) όταν μια επιχείρηση (εταιρεία προσωρινής απασχόλησης) δανείζει προσωρινά εργαζόμενούς της σε μια άλλη και αμείβεται για την προμήθεια προσωπικού. Στη δεύτερη περίπτωση δανεισμού, έχουμε το λεγόμενο γνήσιο δανεισμό, ή "δανεισμό αλληλεγγύης" που αφορά περιπτώσεις παραχώρησης ή απόσπασης προσωπικού και που λειτουργεί με βάση τις γενικές διατάξεις του αστικού κώδικα. Σε αυτή την περίπτωση υπάγονται πρακτικές που αφορούν δανεισμό που συντελείται μεταξύ εταιρειών που ανήκουν στον ίδιο όμιλο επιχειρηματικές δραστηριότητας. Επίσης θα πρέπει να σημειωθεί ότι στην περίπτωση εργολαβίας το διευθυντικό δικαίωμα το ασκεί ο εργολάβος, ενώ σε κάθε περίπτωση δανεισμού αυτό ασκείται από τη δανειζόμενη επιχείρηση.
Όσον αφορά τέλος τα Ιδιωτικά Γραφεία Εύρεσης Εργασίας (Ν.2639/98) θα πρέπει να σημειώσουμε ότι αυτά έχουν να κάνουν με διαμεσολάβηση ανάμεσα στον άνεργο και την επιχείρηση που προσλαμβάνει προσωπικό και αμείβεται μόνο από αυτήν, καθώς απαγορεύεται να λάβει αμοιβή από τον άνεργο. Υπάρχουν περιπτώσεις όμως που τα Ιδιωτικά Γραφεία Εύρεσης Εργασίας μπορεί να είναι και εταιρείες προσωρινής απασχόλησης, εφόσον όμως έχουν πιστοποιηθεί από τον ΕΚΕΠΙΣ (Εθνικό Κέντρο Πιστοποίησης)".
Όταν το εμπορικό δίκαιο, παρακάμπτει το εργατικό...
Επιμέλεια Ανδρέας ΠΕΤΡΟΠΟΥΛΟΣ
Συνεργασία Κώστας ΠΑΠΑΓΙΑΝΝΗΣ
"Η χρήση εργαζόμενων διαμέσου Εταιρειών Προσωρινής Απασχόλησης, αντί της πρόσληψης νέου προσωπικού είναι επικερδής, καθώς αποφεύγεται το κόστος προσλήψεων και απολύσεων". Αυτό είναι το "μότο" γνωστής εταιρείας παροχής υπηρεσιών απασχόλησης με έδρα την Ελβετία και παραρτήματα σε όλη την Ευρώπη, η οποία απασχολεί περισσότερους από 2.000 εργαζόμενους με καθεστώς υπ-ενοικίασης και στη χώρα μας.
Η μαφιόζικη επίθεση με βιτριόλη στην εργαζόμενη και συνδικαλίστρια Κωνσταντίνα Κούνεβα πριν περίπου ένα μήνα, έφερε στο προσκήνιο με εμφατικό τρόπο το καθεστώς της υπενοικίασης εργαζομένων, αλλά και το καθεστώς λειτουργίας των εταιρειών εργολάβων. Σήμερα περισσότεροι από 50.000 εργαζόμενοι, στην πλειοψηφία τους νέοι (οι έρευνες τοποθετούν ηλικιακά τους περισσότερους απ' όσους εργάζονται με αυτό το καθεστώς απασχόλησης μεταξύ 18 και 35 ετών) απασχολούνται με αυτό το καθεστώς εργασίας, ενώ όπως επιβεβαιώνουν όλες οι ενδείξεις, η οικονομική κρίση, με δεδομένη τη διάθεση των εργοδοτών να "παγώσουν" τις προσλήψεις προσωπικού το 2009, θα έχει ως αποτέλεσμα τον διπλασιασμό αυτής της κατηγορίας.
Σαν δανεικός ποδοσφαιριστής!
Τι σημαίνει όμως η παροχή εργασίας μέσω Εταιρείας Προσωρινής Απασχόλησης (ΕΠΑ); Όπως αναφέρει η συνεργάτης του ΙΝΕ/ΓΣΕΕ-ΑΔΕΔΥ Σοφία Λαμπουσάκη, "αποτελεί μια από τις άτυπες μορφές απασχόλησης με την οποία εκδηλώνεται η σύγχρονη ελαστικότητα και ευελιξία στην οργάνωση της εργασίας και έχει τριμερή φύση: Τον εργαζόμενο προσλαμβάνει η ΕΠΑ, η οποία και τον αμείβει. Η σύμβαση συνάπτεται μεταξύ των δύο, όμως ο εργαζόμενος παρέχει την εργασία του σε μια δεύτερη επιχείρηση, τη λεγόμενη "χρήστρια επιχείρηση", η οποία ασκεί το διευθυντικό δικαίωμα. Ο δανεισμός του εργαζόμενου από την ΕΠΑ στη χρήστρια επιχείρηση γίνεται έναντι αμοιβής, με βάση σύμβαση του εμπορικού δικαίου". Με άλλα λόγια αυτό το είδος της απασχόλησης με δανεισμό θυμίζει έντονα, αν δεν είναι πιστό αντίγραφο, του "δανεισμού ποδοσφαιριστή" από την μία ομάδα στην άλλη.
Εργασία, χωρίς δικαιώματα
Γιατί όμως επιλέγεται αυτού του είδους η απασχόληση; Με δεδομένο ότι ο εργαζόμενος παρέχει την εργασία του σε επιχείρηση υπό τις εντολές και οδηγίες του εργοδότη χρήστη, ενώ υπάγεται στο εργασιακό καθεστώς της δανείζουσας επιχείρησης, αυτό έχει ως αποτέλεσμα χαμηλότερες δαπάνες εργασίας για την επιχείρηση - χρήστη, αλλά και τη δημιουργία προσωπικού πολλαπλών ταχυτήτων στο πλαίσιο της ίδιας επιχείρησης. Το κυριότερο όμως είναι ότι με τον τρόπο αυτό η χρήστρια επιχείρηση αποφεύγει τις υποχρεώσεις που προκύπτουν από την εργοδοτική ιδιότητα. Παρακάμπτεται το δίκαιο της καταγγελίας της σύμβασης εργασίας, παρακάμπτονται οι νόμιμες αποδοχές και οι όροι εργασίας, ενώ αποδυναμώνεται η συλλογική εκπροσώπηση και η συλλογική διαπραγμάτευση συνολικά.
Ραγδαία αύξηση στην Ε.Ε.
Από τις αρχές της δεκαετίας του 1990 μέχρι σήμερα το μέγεθος του κλάδου έχει πενταπλασιαστεί στη Δανία, την Ιταλία, την Ισπανία και τη Σουηδία, ενώ έχει τουλάχιστον διπλασιαστεί στα υπόλοιπα κράτη - μέλη της Ε.Ε. των 15. Στις περισσότερες χώρες της Ε.Ε.-15 αντιστοιχεί περίπου στο 1% με 2% της συνολικής απασχόλησης. Αυτό μεταφράζεται σε 2,5 με 3 εκατομμύρια εργαζόμενους κατά μέσο όρο σε ισοδύναμο πλήρους απασχόλησης. Στην Αυστρία, τη Γαλλία, την Ολλανδία και την Πορτογαλία το φαινόμενο εντοπίζεται κυρίως στη βιομηχανία. Στην Ισπανία, την Ελλάδα, τη Σουηδία και τη Μεγάλη Βρετανία κυρίως στις υπηρεσίες. Σε μια τρίτη κατηγορία χωρών (Βέλγιο, Δανία, Φινλανδία και Ιταλία) το προφίλ του κλάδου είναι λίγο ώς πολύ μικτό. Αφορά κυρίως επαγγέλματα χαμηλής ειδίκευσης, ενώ οι εργαζόμενοι διαμέσου ΕΠΑ στη συντριπτική πλειοψηφία τους είναι κάτω των 25 ετών. Ωστόσο, στη Γαλλία, τη Γερμανία, την Ιταλία και τη Μεγάλη Βρετανία διαμέσου ΕΠΑ απασχολούνται σε σημαντικό ποσοστό ειδικευμένοι τεχνικοί και μηχανικοί.
Εξω οι εργολάβοι από τους δημόσιους φορείς
ΚΑΘΑΡΙΣΤΡΙΑ ΚΑΘΑΡΙΖΕΙ ΣΚΑΛΕΣ ΣΤΟ ΜΕΓΑΡΟ ΜΑΞΙΜΟΥ
Συνέντευξη στον Κώστα ΠΑΠΑΓΙΑΝΝΗ
Με αφορμή τη δολοφονική επίθεση στην γραμματέα της Παναττικής Ένωσης Καθαριστριών και Οικιακού Προσωπικού Κωνσταντίνα Κούνεβα στις 22 Δεκέμβρη μιλήσαμε με τη Βλάσσια Παπαθανάση, πρόεδρο της Ένωσης, για τη μεσαιωνική κατάσταση των εργασιακών δικαιωμάτων των καθαριστριών, το κλίμα τρομοκρατίας που καθιστούν οι εργολάβοι παρέχοντας έργο σε υπηρεσίες δημοσίων οργανισμών.
* Ποια είναι η κατάσταση όσον αφορά τα εργασιακά σας δικαιώματα και τους μισθούς σας;
Δεν εφαρμόζεται τίποτε. Οι εργαζόμενες δουλεύουν κάτω από τη συλλογική σύμβαση, με μαύρη κι ανασφάλιστη εργασία. Δεν δουλεύουμε ούτε καν με τους όρους της ατομικής σύμβασης, δεν παίρνουμε ούτε απόδειξη πληρωμής. Ισχύει το καθεστώς της “κλωνοποίησης”. Η εργαζόμενη δουλεύει σε ένα σημείο και εμφανίζεται να δουλεύει και σε ένα άλλο σημείο την ίδια ώρα. Έτσι μια συναδέλφισσα δουλεύει και δεν εμφανίζεται πουθενά. Ο εργοδότης δηλώνει στο ΙΚΑ λιγότερα ημερομίσθια από τα δεδουλευμένα γιατί σύμφωνα με εγκύκλιο του ΙΚΑ με αυτόν τον τρόπο μας ασφαλίζει με μικτά και όχι με βαρέα ένσημα. Το ίδιο συμβαίνει και με τις ώρες της ημέρας, παράδειγμα η εργαζόμενη δουλεύει 8 ώρες και δηλώνεται για 5 για να μην ασφαλιστεί στα βαρέα.
* Ποια είναι τα αιτήματά του κλάδου σας;
Έξω οι εργολάβοι! Τόσα χρόνια κανείς δεν άγγιξε το ζήτημα. Ούτε οι έλεγχοι αποδίδουν, ούτε τα πρόστιμα. Ζητάμε να φύγουν οι εργολάβοι από τους δημόσιους φορείς. Οι εργαζόμενες να μοριοδοτηθούν με στόχο τη μονιμοποίηση. Το κράτος θα πλήρωνε λιγότερα χρήματα αν οι εργαζόμενες ήταν μόνιμες. Παράδειγμα σε μεγάλο δημόσιο νοσοκομείο απασχολούνται 250 ενοικιαζόμενοι συναδέλφισσες που κοστίζουν στο νοσοκομείο 1700 ευρώ η μία, χώρια το εργολαβικό κέρδος. Η ίδια η εργαζόμενη αμείβεται με 500 ευρώ και 300 ευρώ κοστίζουν τα ένσημά της, σύνολο 800 ευρώ. Πού πάνε τα υπόλοιπα χρήματα; Επίσης με την παραπάνω εγκύκλιο του ΙΚΑ πολλές συναδέλφισσες δεν θεμελιώνουν ποτέ δικαίωμα σύνταξης ή δουλεύουν μέχρι και δέκα χρόνια παραπάνω από όσο θα έπρεπε. Δουλεύουμε σαν σκλάβοι. Υπάρχουν μεσαιωνικού τύπου εργατικές καταστάσεις. Το σωματείο μας λειτουργεί από το 1999. Τόσα χρόνια το υπουργείο γνωρίζει. Και μιλάμε για 20000 εργαζόμενες μόνο στην Αττική. Παντού συναντάμε κλειστά αυτιά.
* Ποιο είναι το κλίμα ανάμεσα στις εργαζόμενες μετά την επίθεση στην Κωνσταντίνα Κούνεβα;
Πάντα υπήρχε τρομοκρατία, τώρα με την επίθεση στην συναδέλφισσα η τρομοκρατία είναι πιο έντονη. Υπάρχει τεράστια εισφοροδιαφυγή και τόσα χρόνια μόνο εμείς φωνάζουμε. Και μέχρι σήμερα κανείς ουσιαστικά δεν βγήκε να πάρει θέση. Πηγαίνουμε στα σωματεία των μόνιμων υπαλλήλων και η απάντησή τους και η στάση τους είναι ότι δεν τους ενδιαφέρει. Εξαιρώ σε ένα βαθμό το σωματείο εργαζομένων στον ΗΣΑΠ, την Ομοσπονδία Ιδιωτικών Υπαλλήλων και το Εργατικό Κέντρο Αθήνας. Οι υπόλοιποι δεν δείχνουν καμία ευαισθησία για τους συναδέλφους τους που δουλεύουν στον ίδιο χώρο. Όταν ζητάμε βοήθεια δηλώνουν ότι δεν ανήκουμε στο ίδιο προσωπικό με αυτούς, ότι εμείς δεν είμαστε δημόσιοι υπάλληλοι.
Πώς δουλεύει η ενοικίαση στην Εθνική Τράπεζα
Με εταιρείες «μαϊμού» η Εθνική Τράπεζα χρόνια τώρα εξασφαλίζει φτηνό, χωρίς δικαιώματα προσωπικό. Προσλαμβάνονται εργαζόμενοι χωρίς να ξέρουν πόσοι είναι, χωρίς να μπορούν να οργανωθούν και να συνδικαλιστούν για να απαιτήσουν εργασιακά δικαιώματα και μισθολογική εξέλιξη. Σκορπίζονται σε διάφορες υπηρεσίες και εκτελούν ό,τι τους ανατεθεί πάντα πρόθυμοι και υπάκουοι, αλλά κυρίως φοβισμένοι και με το άγχος της ανανέωσης της σύμβασης, με πολύ χαμηλότερους μισθούς. Όταν εμφανίστηκε οδηγία της Ε.Ε. που αναγνώριζε την υποχρέωση πρόσληψης από τον εργοδότη εργαζόμενων που απασχολούνται για 2 συνεχή 8μηνα στον ίδιο εργοδότη, μέσω εταιρείας υπενοικίασης, η ΕΤΕ ακολούθησε την εξής τακτική (2003): Προχώρησε σε μαζικές απολύσεις 120 εργαζομένων από τους 370 που νοίκιαζε η Data Plan (θυγατρική της Ethnodata). Διέλυσε τη Data Plan και επαναπροσέλαβε τους υπόλοιπους μέσω της Delta Singular (θυγατρική της Alpha Bank). Όταν η Delta Singular απορροφήθηκε από την Alpha Bank, τους μετέφερε σε εικονικό εργοδότη, την First Data Hellas. Πρόκειται για προσωπικό που δουλεύει μέχρι και 10 συνεχή χρόνια στην ΕΤΕ ξεκινώντας από την Intersys. Προσωπικό παρέχουν ακόμη κι άλλες εταιρείες όπως η Action Plan, η Mellon κ.ά.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου